Το Σύνταγμα, εξασφαλίζει ως πρωτεύουσα υποχρέωση του Κράτους την εξασφάλιση της Υγείας των πολιτών του. Στην υποχρέωση αυτή υπάγεται και η αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών καθαριότητας. Προς αποτελεσματικότερη οργάνωση της παροχής των εν λόγω υπηρεσιών, ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, ορίζει με σχετικές διατάξεις ότι η αρμοδιότητα αποκομιδής και διαχείρισης των αποβλήτων ανατίθεται στους Δήμους.
Επομένως η αποκομιδή και διαχείριση των αποβλήτων ανήκει στην αρμοδιότητα του εκάστου Δήμου και οι σχετικές εργασίες πρέπει να εκτελούνται από το προσωπικό και τα μέσα των αρμόδιων δημοτικών υπηρεσιών. Άλλωστε, ο Δημόσιος και Κοινωνικός χαρακτήρας των υπηρεσιών, με μόνιμο προσωπικό και τον απαραίτητο μηχανολογικό-τεχνολογικό εξοπλισμό, είναι αυτός που εγγυάται την ποιότητα και την οικονομία των υπηρεσιών των Δήμων προς όφελος των Δημοτών.
Οι πολίτες του εκάστοτε Δήμου πληρώνουν ενιαίο ανταποδοτικό τέλος, το όποιο προορίζεται αποκλειστικά για την κάλυψη των πάσης φύσεως δαπανών που αφορούν την παροχή των υπηρεσιών της αποκομιδής και διαχείρισης των απορριμμάτων. Με βάση σχετική διάταξη απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο χρήση ή δέσμευση των πόρων που προέρχονται από την είσπραξη του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, για την κάλυψη οποιονδήποτε άλλων δαπανών και υποχρεώσεων. Από το συνδυασμό όλων των ανωτέρω νομοθετικών διατάξεων συνεπάγεται ότι ο Δήμος έχει υποχρέωση παροχής υπηρεσιών καθαριότητας στους Δημότες του μέσω της απασχόλησης προσωπικού και στελέχωσης του εξοπλισμού του, από τα ανταποδοτικά τέλη που για τον σκοπό αυτό καταβάλλουν οι δημότες του.
Την υποχρέωση αυτή «λησμονούν» σήμερα ολοένα και περισσότεροι Δήμοι προβαίνοντας σε καταχρηστική εφαρμογή της κατ’ εξαίρεση δυνατότητας που παρέχεται στο νόμο από αυτούς, περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων και ανάθεσης των υπηρεσιών καθαριότητας σε ιδιώτες εργολάβους για συγκεκριμένες υπηρεσίες, με συγκεκριμένη διάρκεια και για συγκεκριμένη περιοχή. Κατά την ισχύουσα, διάταξη οριζόταν ρητώς ότι η ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας σε ιδιώτη επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση μόνον εφ’ όσον αιτιολογείται και τεκμηριώνεται με συγκεκριμένα στοιχεία η αδυναμία εκτέλεσης των συγκεκριμένων υπηρεσιών με ίδια μέσα του Δήμου, για τις εκάστοτε ανάγκες που προκύπτουν και με κριτήριο την αποτελεσματική παροχή των υπηρεσιών αυτών με σεβασμό προς το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία σε συνδυασμό με την επίτευξη οικονομίας κλίμακας.
Ταυτόχρονα είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια η κεντρική διοίκηση δεν δίνει την δυνατότητα στους Δήμους για την πρόσληψη μόνιμου και καταρτισμένου προσωπικού. Εδώ λοιπόν τίθεται το ερώτημα, πως και με ποιους τρόπους και μέσα ο εκάστοτε Δήμος αξιοποιεί το έμψυχο δυναμικό του καθώς επίσης και τον εξοπλισμό αυτού; Πόσο ελεγχόμενη είναι η διοίκηση κάθε υπηρεσίας; Πόσο καλά εξοπλισμένη είναι; Ποιοι κρίνουν και από ποιους κρίνονται για την αποτελεσματικότητα και ποιότητα δουλειάς; Πόσο «κοντά» βρίσκεται η εκάστοτε διοίκηση στα πραγματικά προβλήματα των εργαζομένων; Τι έπραξε και τι θα πράξει για αυτά; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα για τα οποία είτε κάποιοι Δήμοι εθελοτυφλούν είτε πραγματικά δεν γνωρίζουν να δράσουν. Ή ακόμη υφίστανται οι λάθος άνθρωποι σε καίριες θέσεις. Ναι η γρήγορη και εύκολη λύση είναι οι συνήθεις εργολαβίες, γνωστό πλέον. Από ποιόν ελέγχονται; Ποιες κινήσεις υπήρξαν ώστε οι σχέσεις Διοίκησης-Εργαζομένων να έχουν το επιθυμητό και ορατό αποτέλεσμα στην εκάστοτε πόλη; Οι εκάστοτε κατά περιόδους προσλήψεις (εποχικές, covid, κτλ) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, κάλυψαν τις πραγματικές ανάγκες των Δήμων ή απλά έγιναν για εξυπηρέτηση και μόνο;
Κάθε λοιπόν Δήμος είναι υποχρεωμένος με την ανάλογη στελέχωση συμβασιούχων και μονίμων υπαλλήλων καθώς και με την ύπαρξη του κατάλληλου εξοπλισμού και οχημάτων να εξαντλεί τα περιθώρια εκτέλεσης των εργασιών που απαιτούνται. Σε αντίθετη περίπτωση η ανάθεση έργου προς ιδιώτες ελλοχεύει κινδύνους για το εργασιακό μέλλον των εργαζομένων. Επιπλέον, η ανάθεση συγκεκριμένων υπηρεσιών των Δήμων σε ιδιώτες, ενέχει κίνδυνο υποβάθμισης των παρεχόμενων προς τους δημότες υπηρεσιών, οι οποίοι πληρώνουν για να τους αποδίδεται αποτελεσματική ποιότητα αποκομιδής των απορριμμάτων στον Δήμο τους.
Σε όλα αυτά τα προβλήματα, δυστυχώς, φαίνεται να «κωφεύει» η κρατική διακυβέρνηση που εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού και με διαδικασίες «fast–track», κατοχυρώνει διαδικασίες απευθείας ανάθεσης των υπηρεσιών καθαριότητας και όχι μόνο. Διαδικασίες οι οποίες αυξάνουν την ύπαρξη συμφέροντος και εξάρτησης μεταξύ Διοικήσεων των Δήμων και ιδιωτών.
Κυβέρνηση και Δήμοι θα πρέπει να δράσουν για την εξασφάλιση εργασίας και δικαιωμάτων των εργαζομένων παράλληλα με την αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού προς όφελος της κοινωνίας. Τέλος, Τοπική Αυτοδιοίκηση και εργαζόμενοι θα πρέπει να λειτουργούν σε μια κοινή βάση ανάδειξης, εντοπισμού και λύσης των τοπικών προβλημάτων για τον εκάστοτε Δήμο.
Ακολουθήστε το Ilioupolinews.gr στο Facebook και στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι τα τελευταία νέα από την Ηλιούπολη.
