Τις τελευταίες μέρες πολύς λόγος έγινε στην πόλη μας για την διαδικασία επιλογής του προσώπου που θα αναλάβει την θέση του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης. Ακόμα η θέση δεν έχει καλυφθεί καθώς δεν επετεύχθη η ειδική, αυξημένη, πλειοψηφία που ορίζει ο νόμος.
Ας δούμε όμως λίγα πράγματα για αυτόν τον σχετικά νέο αλλά πολλά υποσχόμενο για την λειτουργία του Δήμου θεσμό, ο οποίος αν και είχε ήδη εισαχθεί από το 2010, επανήλθε με νόμο του 2019.
Καταρχάς πρέπει να τονιστεί ότι για δήμους άνω των 20.000 κατοίκων ο νόμος ορίζει ότι είναι υποχρεωτική η εκλογή Συμπαραστάτη. Συνεπώς, είναι εμφανής η πρόθεσή του νομοθέτη να καταστεί ουσιαστικός και λειτουργικός ο θεσμός αυτός, καθώς θεωρεί ότι η σωστή λειτουργία του ωφελεί πρώτα απ’ όλα τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, αλλά τις ίδιες τις δημοτικές αρχές.
Τι κάνει όμως πραγματικά ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης; Θεμελιώδες ερώτημα το οποίο πρέπει να απαντηθεί ώστε, αφού γίνει κατανοητός ο σημαντικός ρόλος που καλείται να υπηρετήσει και τι περιλαμβάνουν τα καθήκοντά του, να προκύπτει και τι εχέγγυα πρέπει να καλύπτει το πρόσωπο που θα κληθεί να αναλάβει την ευθύνη.
Ο Συμπαραστάτης αποτελεί στην ουσία έναν διαμεσολαβητή μεταξύ αφενός μεν του εκάστοτε Δήμου και αφετέρου των πολιτών και των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται εντός των ορίων του. Με την δράση του φροντίζει ώστε να εντοπίζει έγκαιρα φαινόμενα κακοδιοίκησης δημοτικών υπηρεσιών και να τα αντιμετωπίζει με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα. Ειδικότερα ενεργεί μόνον κατόπιν σχετικών καταγγελιών που υποβάλλονται από φυσικά (πολίτες και επιχειρηματίες) ή νομικά πρόσωπα (εταιρείες) που εκφράζουν παράπονα που προκύπτουν από την κάθε είδους επαφή τους με δημοτικές υπηρεσίες. Δικαίωμα υποβολής καταγγελίας έχουν μόνο οι άμεσα θιγόμενοι (πολίτες ή επιχειρήσεις) για πράξεις και παραλείψεις του Δήμου. Συνεπώς επαφίεται στον Συμπαραστάτη να διαπιστώσει εάν η καταγγελία είναι τυπικά δεκτή (αν υπάρχει έννομο συμφέρον, αν δηλαδή ο καταγγέλων είναι και ο άμεσα θιγόμενος) ώστε να προχωρήσει και στην ουσία της καταγγελίας κάνοντας την σχετική έρευνα. Ο νόμος δε δίνει την δυνατότητα στον Συμπαραστάτη να αιτείται και να παραλαμβάνει έγγραφα από τις δημοτικές υπηρεσίες ώστε να διαπιστώσει την ουσιαστική βασιμότητα των καταγγελομένων.
Επιπλέον, βάσει του νομικού πλαισίου οφείλει να συντάσσει και να δημοσιεύει ετήσια απολογιστική έκθεση, εξυπηρετώντας τόσο την ανάγκη δημοσιότητας και επικοινωνίας της δράσης του ως διαμεσολαβητή, όσο και την ανάγκη επίτευξης διαφάνειας στη δράση του. Η ετήσια έκθεση δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Δήμου και παρουσιάζεται σε ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Τέλος, ο Συμπαραστάτης, βασιζόμενος στη δράση του και τις διαπιστώσεις του από τις υποθέσεις που χειρίζεται, μπορεί να υποβάλλει τις προτάσεις του για την βελτίωση της διοίκησης, ειδικότερα αναφορικά με τις σχέσεις Δήμου – δημοτών και τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς πολίτες και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται εντός των ορίων του.
Από όλα τα παραπάνω λοιπόν είναι εμφανές ότι ο Συμπαραστάτης είναι ένα είδος εσωτερικού ελέγχου του Δήμου. Ένας μηχανισμός, εκτός των δημοτικών υπηρεσιών και του οργανογράμματος, ο οποίος ακριβώς λόγω της μη υπαγωγής του υπό τις εντολές και την διοίκηση της εκάστοτε δημοτικής εξουσίας μπορεί να δρα ανεξάρτητα, γρήγορα και πιο ευέλικτα, προτείνοντας λύσεις και αναλαμβάνοντας σχετικές πρωτοβουλίες. Είναι εκ της θέσης του λοιπόν, ως ενδιάμεσος μεταξύ διοικουμένων και διοικούντων, αυτονόητα ανεξάρτητος από την εκάστοτε δημοτική αρχή, πέρα και πάνω από παρατάξεις. Οτιδήποτε λιγότερο φαλκιδεύει τον θεσμό και στέκεται ανάχωμα στην αποτελεσματικότητα του.
Επιπλέον, η επιλογή του νομοθέτη για αυξημένη πλειοψηφία για την εκλογή σημαίνει ότι θα πρέπει το πρόσωπο του Συμπαραστάτη να συγκεντρώνει μια ευρύτερη συναίνεση, πέραν από τη συνήθη πλειοψηφία με την οποία εισάγονται και ψηφίζονται τα υπόλοιπα θέματα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Να είναι ένα πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης και ευρείας αποδοχής με άλλα λόγια.
Αυτονόητα, επειδή η ενασχόλησή του έχει να κάνει με τις καταγγελίες για τη λειτουργία των υπηρεσιών του Δήμου, θα πρέπει να έχει γνώση της λειτουργίας και των αρμοδιοτήτων της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς στην ουσία αποτελεί ένα θεσμικό όργανο ελέγχου των λειτουργιών αυτών.
Τέλος, είναι απαραίτητη η εξοικείωση με νομικές έννοιες και όρους. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, πριν την ενασχόλησή του με την ουσία μιας καταγγελίας ο Συμπαραστάτης θα πρέπει να κρίνει την τυπική βασιμότητα αυτής, ερμηνεύοντας νομικές έννοιες όπως το έννομο συμφέρον. Μια τέτοια γνώση είναι κτήμα φυσικά των νομικών, όπως και η έννοια της διαμεσολάβησης – το κύριο κομμάτι της δουλειάς εν προκειμένω – ωστόσο δεν είναι απαραίτητο τυπικό στοιχείο η νομική κατάρτιση.
Τα προσόντα και οι ιδιότητες που συγκεντρώνονται στο πρόσωπο του εκάστοτε Συμπαραστάτη είναι κρίσιμα για την ουσιαστική επιτυχία του έργου του και ως τέτοια θα πρέπει εκ των ων ουκ άνευ να είναι η ανεξαρτησία του από δεσμεύσεις προς την δημοτική αρχή, η συναίνεση στο πρόσωπό του, η γνώση των θεμάτων της αυτοδιοίκησης και φυσικά επιθυμητή η όσο το δυνατόν ευρύτερη νομική κατάρτιση. Όσα περισσότερα συγκεντρώνει το πρόσωπο του Συμπαραστάτη τόσο αυξημένες είναι οι προσδοκίες για την ουσιαστική αναβάθμιση και λειτουργία του θεσμού.
Ακολουθήστε το Ilioupolinews.gr στο Facebook και στο Google News για να μαθαίνετε πρώτοι τα τελευταία νέα από την Ηλιούπολη.
